آیا سعدی یک شاعر ضد زن است؟

محسن فراهانی نوشت: ما گاهی نه تنها وجود بزرگان را قدر نمی‌دانیم بلکه برخی از ما دنبال یک سوژه می‌گردند تا با آن بزرگان این مرز و بوم را به باد انتقاد بگیرند و شاید حتا ریشه آن‌ها را از اصل بزنند.این که خوب است. عده‌ای پا را فراتر می‌گذارند و با ذره‌بین در زندگی مشاهیر و مفاخر ایران زمین می‌گردند تا یک لکه پیدا کنند و با استفاده از آن چهره را در ذهن مردم خراب کنند. که یعنی ما خیلی می‌فهمیم و ما خیلی با سوادیم و…در نمونه آخری مثلاً به همین سعدی شیرازی گیر دادند که ضد زن بوده و ضد زن جماعت لیاقت هیچ توجهی را ندارد و آی ملت سعدی نخوانید که طرف یک ضد زن بوده است.

حالا سند حرف‌شان چیست؟ چند بیت شعر که سعدی در شعر «زن خوب فرمانبر پارسا» سروده است.این قطعه ابیات بسیاری دارد اما چند بیتش که به مذاق دوستان خوش نیامده و با استناد به آن‌ها سعدی را ضد زن و خارج از دایره احترام می‌دانند به شرح زیر است.

چو زن راه بازار گیرد بزن

وگرنه تو در خانه بنشین چو زن

...

چو در روی بیگانه خندید زن

دگر مرد گو لاف مردی مزن

زن شوخ چون دست در قلیه کرد

برو گو بنه پنجه بر روی مرد

ز بیگانگان چشم زن کور باد

چو بیرون شد از خانه در گور باد

این دوستان به این موضوع توجه ندارند که شعر سعدی آینه‌ای از جامعه روزگار خویش است و قرار نیست اعتقاد خود او باشد.حتی اگر عقیده او هم باشد، شما می‌توانید آن را نپذیرید. خیلی بدیهی است که حتی سعدی هم ممکن است چیزهایی گفته باشد که به نظر برخی درست نباشد.اما آیا همه میراث سعدی همین گونه است؟چطور وقتی یک کارگردان ایرانی فیلمی سراسر سیاه در مورد تجاوز به زن می‌سازد و در جشنواره‌های جهانی جایزه می‌برد، همه تشویقش می‌کنند و می‌گویند حقیقت جامعه را بازگو کرده؟خب سعدی هم حقیقت دوران خود را نقل کرده است. شعر سعدی واقع‌گرایی و نگاه عینی به زندگی آن دوران است و بس. آیا به خاطر چند بته خار می‌شود قید رفتن به گلستان و حظ بردن از گل‌ها را زد؟

خلسه در ضیافت‌های غزل سعدی

اکرم انتصاری نوشت: در میان خواننده‌های بلندآوازه ایرانی، بسیارند کسانی که با استفاده از شعر سعدی، آثاری بدیع و جاودانه پدید آورده‌ و به این ترتیب، در انتشار آثار او، نقشی مهم ایفا کرده‌اند. به مناسبت این روز، می‌خواهیم با هم مروری داشته باشیم بر نام خواننده‌های معاصری که با سعدی در انتشار مضامین بلند شعری او، شریک شدند و آثار فاخر آن‎ها، باعث معرفی بیشتر شیخ اجل به ایرانیان و فارسی‌دوستان شده‌است. شهرام ناظری

شهرام ناظری با مولانا بیش از دیگر شاعران ایرانی جور است؛ اما علاقه و تسلط این خواننده بزرگ به ادبیات فارسی، او را از سعدی غافل نکرده است. شهرام ناظری در آلبوم‌های «باد صبا می‌آید»، «نوروز»، «بنمای رخ»، «کیش مهر»، «بی‌قرار» و «غم زیبا» به سراغ اشعار سعدی رفته است. تصنیف «من چرا دل به تو دادم» با آهنگ‎سازی محمدجلیل عندلیبی و «بگذار تا بگرییم، چون ابر در بهاران» از به‌یادماندنی‌ترین همکاری‌های شهرام ناظری و سعدی است. همایون شجریان

همایون شجریان اشعار زیادی را از سعدی، در آلبوم‌های مختلف اجرا کرده است؛ اما نکته مشترک همه این اجراها این است که همایون در این آثار، اشعار سعدی را به آواز ایرانی برده. «تو را نادیدن ما غم نباشد» از آلبوم «قیژک کولی»، «وه که جدا نمی‌شود نقش تو از خیال من» از آلبوم «نقش خیال» و «مگر نسیم سحر بوی زلف یار من است» از آلبوم «نسیم وصال» گوشه‌ای از سعدی‌خوانی‌های همایون را تشکیل می‌دهد. سالار عقیلی

ردپای سعدی در آثار سالار عقیلی هم دیده می‌شود. هرچند این خواننده این روزها بیشتر از آثار غزل‌سرایان جوان کشورمان استفاده می‌کند، اما در کارنامه‌ هنری‌اش کم نیستند آثاری که با نام سعدی گره خورده اند. آلبوم «سایه‌های سبز» به آهنگ‌سازی «ارشد طهماسبی»، نمونه‌ای از این کارهاست. این آلبوم مانند دیگر آلبوم‌های سنتی، همراه با ساز و آواز نیست و قطعه‌های آن بر پایه تصنیف ساخته شده و بعد از هر تصنیف، قطعات تک‌نوازی در آلبوم قرار گرفته است.

حسام الدین سراج

حسام‌الدین سراج از آن دسته خواننده‌هایی‌ است که آثارش به شعر شاعران کلاسیک فارسی پیوند خورده است. او در آلبوم‌های «بوی بهشت»، «آینه و آه» و «شب عاشقان»، از اشعار شیخ اجل بهره برده است. همچنین، تصنیف «سرمست» ازجمله آثار سراج است که با شعر سعدی و آهنگ‏سازی این خواننده، در آلبوم «ماه نو»، در سال 83 منتشر شد. افزون بر این، «شیرین و فرهاد» از دیگر آثار شنیدنی سراج، با شعر سعدی و آهنگ‌سازی محمدجواد ضرابیان است. علیرضا قربانی

نمی‌توان علیرضا قربانی را هوادار سعدی دانست و هوادار مولانا نه. اشعار آثار او، آمیخته‌ای از شعر اغلب شاعران کلاسیک ایرانی است، از حافظ، سعدی و مولانا گرفته تا ابوسعید ابوالخیر، عارف قزوینی، ابتهاج و عطار. سعی قربانی نیز بر این بوده‌است که اجراهایش روی شعر سعدی، به صورت آواز باشد. «دریای بی‌پایان» از آلبوم «دخت پری‌وار»، با آهنگ‌سازی مهیار علیزاده و تصنیف «ساقی» از آلبوم «سرو روان»، با آهنگ‌سازی علی قمصری، از سعدی‌خوانی‌های این خواننده است.