محمدرضا وحیدزاده «رسم شاعری» را روانه بازار کرد

طبق رسمی قدیمی نیمۀ ماه مبارک، مصادف با میلاد باسعادت امام حسن مجتبی علیه السلام، موعد دیدار هرسالۀ جمعی از شاعران کشور با رهبر معظم انقلاب اسلامی است. این رسم دیرپا ولی به دلیل همه‌گیری بیماری کووید 19 و لغو دیدارهای عمومی مقام معظم رهبری ، در دو سال اخیر دچار وقفه شده است. امسال اما در نیمۀ ماه مبارک، کتابی به چاپ رسیده است که بیش از پیش یادآور حلاوت این دیدارهای شیرین است.

«رسم شاعری: تدوین موضوعی بیانات آیت‌الله خامنه‌ای دربارۀ شعر» کتابی است که به همت محمدرضا وحیدزاده، شاعر و پژوهشگر ادبی و هنری، به بیانات و اشارات معظم له در این باره اختصاص یافته است.

این کتاب در 438 صفحه و 12 سرفصل جداگانه، دیدگاه‌ها و آرای رهبر فرزانۀ انقلاب را دربارۀ شعر و شاعری با دوستداران و علاقه‌مندان این عرصه به اشتراک می‌گذارد. «کلیاتی دربارۀ شعر و شاعری»، «بایدهای شعر خوب»، «اهمیت شعر و کار ادبی تأثیرگذار»، «ارزیابی وضعیت شعر، از گذشته تا امروز»، «ارزیابی از وضعیت شعر انقلاب»، «راهکارهایی برای پیشبرد شعر انقلابی»، «شعر آیینی»، «دربارۀ شاعران»، «خاطرات و تجربیاتی از شعر»، « شعر و شهرها و استان‌های ایران» و «دربارۀ جریان‌ها و سبک‌ها و انواع ادبی» از جمله سرفصل‌های اصلی این کتاب است. همچنین دکتر محمدرضا سنگری و دکتر علیرضا قزوه برای این مجموعه مقدمه نوشته‌اند. وحیدزاده خود در بخش پایانی کتاب، به تبیین و تحلیل منظومۀ فکری مقام معظم رهبری در موضوع شعر و مقایسه آن با سایر نظریات و رویکردهای متداول در این زمینه پرداخته است.

محمدرضا وحیدزاده نویسنده در مقدمه اثرش درباره ضرورت تدوین چنین اثری نوشته است: «اینجانب خود به یاد می‌آورم که مکرراً برای یافتن جمله‌ای از رهبر انقلاب در خصوص یکی از موضوعات مرتبط با شعر، ساعت‌ها ناگزیر به جستجو در سخنرانی‌های منتشرشدۀ ایشان شده بودم و در بیشتر مواقع نیز با اطلاع از وجود مطالب‌ بیشتر و مرتبط‌تر، ناخرسند از این کند و کاوها بیرون آمدم. همین درگیری با متن بیانات مستقیم و غیر مستقیم ایشان در زمینۀ شعر موجب گردید با مراجعه به چند تن از عزیزان و پژوهشگران متعهد و دغدغه‌مند ادبیات معاصر، ضمن طرح بحث، پیشنهاد خود را با ایشان مطرح سازم و انتظارم را به عنوان خواسته‌ای از سوی یکی از علاقه‌مندانِ شعر، با آن‌ها در میان گذارم. شگفت آن‌که هر بار با پیشآمد مانعی، مسئله بی‌نتیجه می‌ماند و گامی در این زمینه برداشته نمی‌شد؛ تا آنکه یک بار یکی از عزیزان با سؤالی مهم روبرویم ساخت و دلیل پیش‌قدم نشدن خودم را برای این کار جویا شد. تا چند روز به این سؤال می‌اندیشیدم و سعی می‌کردم برایش جواب‌ قانع‌کننده‌ای بیابم؛ اما پایان آن دلمشغولی منتج شد به عزمی راسخ و انگیزه‌ای جدی برای انجام این کار؛ در زمستان سال نود.»

محمدرضا سنگری هم در مقدمه خود بر این کتاب این طور نوشته است: «شعر هیچ گاه از زندگی ایرانی حذف نشده و نمی شود. اصلا اگر بدون شعر برای ایرانی، زندگی منهای زندگی است. وقتی سال آغاز می شود و محول الحول و الاحوال، حال و سال را می گرداند، ایرانی شعر می خواند، وقتی مجلس مولود خوانی اهل بیت است، شعر است که وجد سرور می آورد و اگر مجلس سوگ عزیزان خداست، باز شعر است که در هیئت مرثیه و نوحه چهره نشان می دهد و ایرانی که شعله عشق و شوق و شعور شیعی در جان دارد با شعر ارادت و محبت خویش می‌نمایاند و بیان می کند.در مجالس عروسی هیچ چیزی چون شعر میدانداری نمی‌کند و در مجالس ترحیم و سوگ، شعر تسلا می بخشد و آرامش می آفریند.کافی است سنگ مزارها را ببینیم و مرور کنیم تا دریابیم ایرانی با شعر به دنیا آمده است و با شعر تشییع شده است و حتی پس از مرگ، اگر بخواهیم ایرانی را بخوانیم از خواندن شعر ناگزیریم!پس شعر برای ما هویت ساز و زندگی پرداز است. شعر به راستی و درستی "ثروت ملی" است و برگی از شناسنامه و فرهنگ زیستن ما.فراموش نمی کنیم که همین شعر بود که در هشت سال دفاع مقدس، هنگام اعزام نیروها، در ورزش صبحگاهی، در شب عملیات در رجزخوانی‌ها گرمابخش و رمینه ساز خلق حماسه های عظیم می شد و هنوز و همیشه در پاسداشت شهادت‌ها، پاکبازی‌ها، رشادت‌ها و شکیبایی‌ها و تداوم و استمرار راه روشن شهیدان، بزرگترین پشتوانه و سرمایه ملی ماست...

در عصر انقلاب اسلامی، سرود و سرودن، پایگاه و جایگاه والا و بالا یافته است، چاپ هزاران دفتر شعری، برپایی جشنواره‌ها و سوگواره‌های شعری و اهتمام رسانه های گونه‌گون، با باروری و شکوفایی شعر مدد رسانده است، در این میان عنایت و هدایت و حمایت، رهبر شعر شناس انقلاب که شاعری و شعرشناسی یکی از فضیلت‌های پرشمار اوست، به شعر این دوره جلال و جمال و جلوه‌ی دیگری بخشیده است.امام شعر شناس انقلاب، همچون خلف صالح خویش، ترازمندی و فرازمندی شعر را با نواخت شعر و شاعران هماره نشان داده است. حجت بالغه ارج و ارج گذاری به شعر و شاعران را در نشست‌های هر ساله شب پانزدهم ماه مبارک رمضان و دیدار با شاعران و ذاکران در مناسبتةای گوناگون می توان یافت، در این نشست‌های صمیمی، نکته دانی، نکته گویی، سخن سنجی، نقد عادلانه و طرائف و ظرائف حکیمی ژرف اندیش و ادیب را شاهد وشنواییم که در تاریخ رهبری در این سرزمین بی نظیر و بدیل کرده است.وقتی محضر این پیر پارسای فرزانه، در لحظه‌های مواجهه با سروده ها و سرایندگان ادراک می شود چنان شکفته و شیرین با سروده ها همراه است که در بهت و شگفتی با خویش می گویی این همان است که چهارستون ستم را می لرزاند و در خطبه ها و خطابه های بلیغ و فصیح، دژمنشان و بداندیشان را ناکام و رسوا می سازد.دریغ بود که این رهنمودها، نکته پردازیها، تبیین و تحلیلها که ترجمان مطالعات عمیق و دقیق و ره آورد تجربه ها و زیسته های بودن با شاعران نامور این سرزمین وشناخت ژرف از ادبیات جهان است در سامان تنظیمی مناسب، دستگیر اهالی معرفت و ادب نباشد به ویژه آن که خاستگاه این سخنان به تعبیر قرآن، قول قول طیب و کلم طیب- فقیه و عارفی جان آگاه و جهان آگاه است.»

پیرو گفته‌های وحیدزاده در مقدمۀ کتاب، کار گردآوری و آماده‌سازی این مجموعه از زمستان سال 1390 آغاز شده و با توجه به اهمیت و حساسیت مسئله و ضرورت استفاده از منابع متقن و معتبر، فرایند تکمیل آن چندین بار دچار وقفه و تحول شده است. این کتاب هم‌اکنون در انتشارات کانون اندیشۀ جوان، وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی در شمارگان 300 نسخه به چاپ رسیده و آمادۀ‌ عرضه به علاقه‌مندان است.

منبع: مهر