چالش‌های تازه جهان در «تاریخ جهان بعد از جنگ جهانی دوم»

کتاب پیش رو در واقع ویراست هشتم کتاب تاریخ جهان بعد از جنگ جهانی دوم است که نسخه اصلی آن در سال ۲۰۱۴ منتشر شده است و وقایع جهان را از سال ۱۹۴۵ تا اوایل سال ۲۰۱۴ دنبال می کند.

در گذر از هفتاد سالی که این کتاب از آن سخن می‌گوید، جهان با چالش‌هایی روبه‌رو شده که پیش از این وجود نداشتند. شاید بتوان گفت بارزترین تغییر سه دهه گذشته سرعت یافتن روند جهانی شدن اقتصاد باشد، روندی که باعث شده روابط اقتصادی بین کشورها رونق اقتصادی به همراه آورد، به ویژه چین و هند از این روند بهره‌مند شدند اما جهانی شدن مشکلات خاص خود را داشت.

در همین دوران بحران‌های اقتصادی و رکود جهانی که از سال ٢٠٠٧ آغاز شد، نرخ بالای بیکاری و توزیع نامتناسب ثروت به وقوع پیوست

تاریخ جهان بعد از جنگ جهانی دوم بر این نکته پای می‌فشارد که تاریخ، به‌ویژه تاریخ سیاسی معاصر، فقط گردآوری واقعیت‌های گذشته نیست، بلکه با اندیشه‌های متناقض زنده و پویاست.

بر این اساس وِین سی.مک ویلیامز و هری پیوتروفسکی در این کتاب به دنبال این هستند که خوانندگان را برای مقابله با این تناقض‌ها، اندیشه‌ها و دیدگاه‌های گوناگون و طرح‌ریزی عقاید خودشان دعوت کنند.

تاریخ جهان بعد از جنگ جهانی دوم از ۵ بخش و ۲۳ فصل تشکیل شده است؛

عناوین بخش های اصلی کتاب به ترتیب عبارت از «ریشه های جنگ سرد»، «ملی گرایی و پایان دوران استعمارگری»، «تحول در قدرت های جهانی»، «جنوب جهانی» و «ظهور چشم اندازهای نو» هستند.

در بخش ابتدایی کتاب، ۴ فصل تدوین شده است: «پایان جنگ جهانی دوم و آغاز عصر هسته ای»، «نهادینه شدن جنگ سرد»، «جنگ سرد در آسیا: تغییر صحنه درگیری» و «تقابل و همزیستی».

بخش دوم کتاب هم ۴ فصل با عناوین «استعمارزدایی در آسیا»، «استعمارزدایی در آفریقای زیر صحرا»، «استعمارزدایی در جهان عرب» و «درگیری اعراب و اسرائیل» را شامل می‌شود.

بخش سوم کتاب نیز شامل ۳ فصل شامل «جهان کمونیست بعد از استالین»، «جنگ در هندوچین» و «تنش زدایی و پایان جهان دوقطبی» است.

بخش چهارم کتاب هم از ۵ فصل شامل «چالش های توسعه اقتصادی»، «آفریقا»، «آمریکای لاتین»، «جمهوری خلق چین و تایوان» و «شبه قاره هند و جنوب شرق آسیا» تشکیل شده است.

در نهایت باید گفت که فصول هفدهم تا بیست و سوم کتاب هم در بخش پنجم آن قرار دارند. عناوین این فصول هم شامل «جهانی شدن اقتصاد»، «برآمدن شرق آسیا»، «روسیه: میراث امپراتوری شوروی»، «مسابقه تسلیحات هسته ای»، «ظهور اسلام سیاسی در خاورمیانه و شمال آفریقا»، «یازده سپتامبر، افغانستان و عراق» و «بهار عربی زمستان شده؟» است.

در قسمتی از این کتاب می خوانیم:

خروشچف به سرعت واکنش نشان داد. در ماه ژوئیه، او ۱۳۰۰ مشاور اقتصادی، مهندس و تکنیسین شوروی را همراه با طرح و برنامه هایشان از چین فراخواند و به این ترتیب پروژه های بسیاری نیمه کاره رها شدند. این اقدام ضربه سختی بر چین که در مسیر صنعتی شدن گام بر می داشت وارد کرد. همزمان مسکو توافقنامه دیگری را که برای تامین فناوری هسته ای چین به منظور تولید بمب اتمی بود ملغا کرد.

خروشچف امیدوار بود با این اقدامات چین را به مسیر تبعیت از سیاست های شوروی و پیروی از رهبری مسکو در جهان کمونیستی بازگرداند. در سال بعد به نظر می رسید پکن راضی شده باشد، اما خیلی زود معلوم شد که این فقط وقفه ای کوتاه مدت بوده است، چرا که در اکتبر ۱۹۶۱ خروشچف در سخنرانی افتتاحیه بیست و دومین کنگره حزب کمونیست شوروی بار دیگر با کلامی تند به چینی ها حمله کرد.

او به سیاست های مختلف چین از جمله پروژه های سلیقه ای و شخصی مائو، تشکیل کمون های کشاورزی، تاخت. او معتقد بود که توسعه صنعتی باید بر تجربه نسنجیده تشکیل کمون ها مقدم باشد. در یک کلام، کمونیسم فقط با پیروی از رهبری شوروی تحقق می یافت. در واکنش به این سخنان، چو ان لای، وزیر امور خارجه وقت چین، به همراه هیات نمایندگی چین از سالن خارج شدند و به پکن بازگشتند. این در حالی بود که روز قبل از آن چو ان لای دو حلقه گل پای مقبره لنین - استالین گذاشته بود. حالا دیگر اختلاف چین و شوروی هویدا شده بود.

تاریخ جهان بعد از جنگ جهانی دوم با ۷۳۶ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۲۵۰ هزار تومان به تازگی از سوی انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است.