لحظه‌شماری برای نوبل ادبیات ۲۰۲۳

برگزیدگان مدال‌های نوبل خود را در ماه دسامبر در استکهلم دریافت خواهند کرد. مراسم سال گذشته ۱۵ برنده‌ سال ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ را شامل می‌شد که جوایز خود را به دلیل همه‌گیری کرونا در کشورهایشان دریافت کردند. در ادامه با جایزه نوبل بیشتر آشنا می‌شوید:

جایزه نوبل چیست؟

هرساله شش جایزه نوبل به پاس فعالیت پیشگامانه یک فرد یا سازمان در حوزه‌های مشخصی اهدا می‌شود. این جوایز در شاخه‌های فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح اهدا می‌شوند. به گفته کمیته نوبل،‌ امسال ۳۵۱ نامزد برای جایزه صلح نوبل وجود دارد که پس از سال ۲۰۱۶ که  ۳۷۶ نامزد معرفی شدند، دومین مجموعه بزرگ از نامزدهای این جایزه محسوب می‌شود.

 این جوایز به درخواست «آلفرد نوبل»‌ کارخانه‌دار ثروتمند سوئدی و مخترع دینامیت تاسیس شدند. نخستین جایزه در سال ۱۹۰۱ یعنی پنج سال پس از درگذشت «نوبل» به برگزیدگان اهدا شد. هر کدام از جایزه‌ها امسال ۱۱ میلیون کرون سوئد معادل حدود ۹۸۹,۰۰۰ دلار ارزش دارد و به همراه یک دانشنامه و مدال طلا هرساله در یکم دسامبر مصادف با تاریخ درگذشت «آلفرد نوبل» (در سال ۱۸۹۶) اهدا می‌شود

جوایز نوبل چه زمانی اعلام می‌شوند؟

از روز دوشنبه دوم اوت تا نهم اوت، هر روز یکی از برندگان این جایزه از استکهلم و اسلو اعلام خواهد شد. به این ترتیب،‌ نوبل پزشکی سال ۲۰۲۳ در روز دوم اکتبر (دوشنبه ۱۰ مهر)، نوبل فیزیک سال ۲۰۲۳ در روز سوم اکتبر (سه‌شنبه ۱۱ مهر)، نوبل شیمی سال ۲۰۲۳ در روز چهارم اکتبر (چهارشنبه ۱۲ مهر) و نوبل‌های ادبیات و صلح نیز در روزهای پنجم اکتبر (پنجشنبه ۱۳ مهر) و ششم اکتبر (جمعه ۱۴ مهر) اهدا می‌شوند.

سال گذشته «آنی ارنو»،‌ نویسنده فرانسوی به عنوان هفدهمین زن برنده نوبل ادبیات معرفی شد.

امسال وب‌سایت «NicerOdds» فهرستی از شانس‌های اصلی کسب جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۳ را منتشر کرده و بیشترین شانس را برای نویسنده چینی «کان ژو» متصور شده  و در رتبه دوم شانس‌های نوبل ادبیات ۲۰۲۳، «یون فوسه» نمایشنامه‌نویس و نویسنده نروژی را قرار داده است.

 از سال ۱۹۰۱ میلادی تاکنون ۱۱۵ جایزه نوبل ادبیات اهدا شده است. در این بین چهار جایزه مشترکا به دو نویسنده تعلق پیدا کرده است و زنان نیز ۱۷ بار این جایزه را به خود اختصاص داده‌اند. همچنان، این «رودیارد کیپلینگ» نویسنده «کتاب جنگل» است که با دریافت این جایزه در ۴۱ سالگی به عنوان جوان‌ترین برنده نوبل ادبیات شناخته می‌شود. زمانی که این جایزه در سال ۲۰۰۷ به «دوریس لسینگ» نویسنده انگلیسی که در آن زمان ۸۸ ساله بود اهدا شد این نویسنده به سالمندترین برنده نوبل ادبیات تبدیل شد.

نوبل ادبیات در سال‌های ۱۹۱۴، ۱۹۱۸، ۱۹۳۵، ۱۹۴۰، ۱۹۴۱، ۱۹۴۲ و ۱۹۴۳ اعطا نشد و اعطای جایزه نوبل مشترک که در شاخه‌های دیگر نوبل معمول‌تر است چند باری هم در شاخه ادبیات روی داده است. تاکنون چهار بار نوبل ادبیات مشترکا به دو نفر اعطا شده است: در سال ۱۹۰۴ به طور مشترک به «فردریک میسترال» و «خوزه اچه‌خارای» اهدا شد. در سال ۱۹۱۷ نیز «کارل آدولف گیلروپ» به همراه «هنریک پونتوپیدان» به عنوان برنده برگزیده شدند. در سال ۱۹۶۶، «شموئل یوسف آگنون» و «نلی زاکس» برنده این جایزه شدند. «ایویند جانسون» و «هاری مارتینسون» نیز برگزیدگان سال ۱۹۷۴ بودند.