راهکار قاجارها برای تأمین آب تهران

گزارش‌های متعدد تاریخی از این دوره نشان می‌دهد که همزمان با آغاز خشکسالی در میانه دوره قاجار، در عصر فرمانروایی ناصرالدین‌شاه، شرایط در پایتخت بسیار بغرنج شد. 

در پاییز سال 1281ش، یک ژاپنی به نام ماساجی اینووه با طی‌کردن راهی طولانی از مسیر ترکستان و قفقاز، وارد ایران شد و به تهران رسید.

او یک‌سال بعد و پس از بازگشت به کشورش، خاطرات سفر خود را به رشته تحریر درآورد و در آن، به موضوع کمبود آب در پایتخت ایران چنین اشاره کرد: «تامین آب شرب تهران، مسئله‌ای دشوار است. طرحی در میان است که شاخ‌آبه‌ای از شاهرود را که به غرب روان است، به سوی جنوب برگردانند و این آب را که اکنون صرف آبیاری دشت میان تهران و قزوین می‌شود، برای آب آشامیدنی این دو شهر مصرف کنند. این رودخانه در تابستان که کم آب است، در هر ساعت چهارده میلیون گالن آب‌دهی دارد و در بهار که برف‌ها آب می‌شود، همیشه طغیان می‌کند و آبادی‌های کنار آن را آب می‌گیرد.»

گزارش ماساجی اینووه، احتمالاً قدیمی‌ترین گزارش موجود از طرح آبرسانی به تهران است که توسط یک خارجی مورد توجه قرار گرفته است. جالب است بدانید که اینووه در آن زمان، دانشجوی دانشگاه وین در اتریش بود و از طرف دولت متبوعش مأموریت داشت که ضمن سفر به اروپا، گزارشی از قفقاز، ماوراءالنهر و ایران هم تهیه کند.