مروری بر شکل‌گیری «تکیه دزاشیب»
تکیه دزاشیب (سیدالشهدا) یکی از تکیه‌های قاجاری محله شمیران است. قدمت آن در حدود ۱۲۰ سال تخمین زده می‌شود و یکی از تکیه‌های قدیمی شهر تهران به شمار می‌آید که همچنان نقش عزاخانه را دارد.
«تکیه دزاشیب» سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. گفته می‌شود این تکیه که ابتدا مسجد کوچکی بوده در دوران ناصرالدین شاه قاجار با همت مردم محله و رضا قلی خان مجدالممالک ـ از رجال قاجار ـ به ساختمان کنونی تبدیل شده است.
ساختمان تکیه شامل دو تالار و تعدادی طاق‌نمای دو طبقه است. در گذشته هر یک از طاق‌نماهای تکیه در اختیار یکی از طایفه‌های دزاشیبی بود و هر طایفه پیش از آغاز محرم طاق‌نمای مخصوصش را زینت می‌داد و اسباب و وسایل پذیرایی و چایی در این طاق‌نماها آماده می‌کردند. بعد از پایان عزاداری، طاق‌نماهای ضلع غربی تکیه را باز می‌کردند و تکیه به یک بازارچه محلی تغییـر کاربری می‌داد. در این تکیه، کتیبه‌های قرآنی و روایت «نادعلی» و ترکیب‌بند محتشـم کاشانی و اسباب و ابزارهای عزاداری، مانند علامت و طوق وجود دارد که زیبایی‌های آن را دوچندان کرده است.
در تالار شاه‌نشین آن با طاق‌نماهای مختلف، یک حوض مرمری وجود دارد و در یکی از این طاق‌نماها نخل قدیمی تکیه که جایگزین اولین نخل «تکیه دزاشیب» است، قرار دارد. در گذشته نخل‌گردانی یکی از آیین‌های عزاداری تکیه دزاشیب بود که این روزها دیگر خبری از آن نیست و فقط به صورت نمادین در روز عاشورا در فضای تکیه نخل را به گردش درمی‌آورند.
در اوایل دوره پهلوی دوم، به همت حاج محمدعلی عباسی معروف به حاج یخچالی برای این تیکه که تا آن زمان سقف نداشت، سقف شیروانی ساخته می‌شود، اما سقف کنونی این تکیه قدیمی در دهه هفتاد توسط استاد «محمود کاظمی» ساخته شده است.
«تکیه دزاشیب» با همان سروشکل قدیمی هنوز هم میزبان مراسم‌های با شکوه عزاداری در ایام محرم است. همچنین هر روز نماز ظهر و شب در این حسینیه برپا می‌شود.
دیدگاه