گنجینههای حیرتآور مقبره فرعون مصر
آثار تاریخی که باستانشناسان از ویرانههای مصر باستان کشف کردهاند، همواره برای علاقهمندان به تاریخ هیجانانگیز بوده است. اشیاء پر زرق و برقی که سالها پیش، از مقبره «توتعنخآمون» فرعون مشهور مصر باستان کشف شدهاند و در نوع خود بینظیر و همچنان پس از گذشت هزاران سال حیرتآورند.
مقبره «توتعنخآمون» درحالی چهارم نوامبر ۱۹۲۲ توسط باستانشناسان در «دره پادشاهان» کشف شد که مملو از گنجینه بود. برخی از این آثار، مانند نقابِ مرگ او بسیار مشهور است، اما دیگران، مانند یک مانکن که احتملا به این پادشاه جوان در انتخاب لباس کمک میکرد کمتر از سایر آثار تاریخی این مقبره معروف هستند. در ادامه با ۱۵ گنج شگفتانگیز از مقبره «توتعنخآمون» و اطلاعاتی که درباره فرعون نماد مصر باستان ارائه میدهند، آشنا خواهید شد:
۱. نقاب مرگ
نقاب مرگ «توتعنخآمون» احتمالا مشهورترین شئ است که در مقبره این فرعون کشف شده است. این نقاب ۵۳ سانتیمتری که روی صورت مومیایی فرعون قرار داده شده بود، بیشتر از طلا تشکیل شده و برای تزئین آن از سنگهای زینتی رنگی استفاده شده است. این نقاب ۱۰ کیلوگرم وزن دارد و برای ساخت چشمهای آن از سنگ ابسیدین و کوارتز استفاده شده است. این نقاب، چهره «توتعنخآمون» را با ریشی بلند و سربندی به شکل مار کبری به تصویر میکشد.
در پشت این نقاب طلسمی از «کتاب مردگان» به خط هیروگلیفی نوشته شده است تا از اینکه نقاب به عنوان چهره فرد متوفی عمل کند، اطمینان حاصل شود. روی یکی از سه تابوت تو در تویی که مومیایی «توت عنخ آمون» در آن قرار داده شده است نیز این طلسم بار دیگر نوشته شده است.
۲. خنجرهای فلزی
«توتعنخآمون» با دو خنجر دفن شد که یکی از آنها تیغه آهنین و دیگری تیغهای از جنس طلا داشت. هر دو این خنجرها در لایههای مختلفِ باندپیچیهای مومیایی این فرعون کشف شدهاند.
خنجر آهنین در نزدیکی پای راست «توتعنخآمون» قرار داشته است. آهنی که برای ساخت تیغه این خنجر استفاده شده است در کره زمین وجود ندارد و از یک شهاب سنگ استخراج شده است. در طراحی قبضه این خنجر نیز از سنگهای کریستالی استفاده شده است و دسته آن نیز از جنس طلا است. خنجری که تیغه آن از جنس طلا است در بالای شکم «توتعنخآمون» قرار داده شده بود.
۳.بازی تختهای
دست کم چهار بازی تختهای در مقبره «توتعنخآمون» کشف شده است. برخی از بازیهای تختهای که در این مقبره کشف شده با استفاده از عاج ساخته شدهاند و به نظر میرسد برای بازیهای «سینیت» و «بازی بیستتایی» طراحی شدهاند.
هیچکدام از قوانین این بازیهای تختهای مشخص نیست. بر اساس اطلاعات «موزه بزرگ مصر»، این بازی تختهای که با نام «سینیت» شناخته میشود از ۳۰ خانه مربعیشکل تشکیل شده است و هدف بازیکنان عبور از تمامی قسمتهای این تخته و جلوگیری از انجام این کار توسط رقیب بوده است.
قوانین «بازی بیستتایی» همچنان نامشخص است.
۴. مانکن لباس
یکی از اشیاء مهمی که در این مقبره کشف شده و کمتر از سایرین معروف است، مانکنی است که به «توتعنخآمون» کمک میکرد، راحتتر لباسهایی را که میخواهد بپوشد، انتخاب کند. این مانکن در حقیقت برای نگهداری از جواهرات و لباسهای فرعون مورد استفاده قرار میگرفت.
۵. صندلهای طلا
مومیایی «توتعنخآمون» درحالی کشف شد که صندلهای طلا پا کرده بود. طول هر یک از این صندلها به ۲۹.۵ سانتیمتر میرسد. به نظر نمیرسد، «توتعنخ آمون» این صندلها را در زمان حیات استفاده کرده باشد. این صندلها احتمالا به طور ویژه برای مومیایی او ساخته شده بودند. صنعتگران این صندلها را با بُرش دادن ورقهای از طلا ساختهاند.
۶. تابوت توتعنخآمون
مومیایی «توتعنخآمون» در حالی در مقبره کشف شد که در سه تابوت تو در تو قرار داشت. مجموع وزن این تابوتها به ۱.۲۵ تن میرسد. هر سه این تابوتها به نحوی طراحی شده بودند که توتعنخآمون را با ریش بلند و درحالی که عصای سلطنتی بر دست دارد به تصویر بکشند. به گفته وزارت آثار باستانی مصر، تابوت بیرونی با استفاده از چوب طلاکاری شده ساخته شده و در طراحی عصای سلطنتی آن از شیشههای سرخ و آبی استفاده شده است. تابوت دوم نیز از جنس چوب طلاکاریشده ساخته شده و روی آن گیاهان مختلفی از جمله گلهای درحال تجزیه لوتوس قرار دارد. سومین تابوت اما، از جنس طلای خالص است و درحالی کشف شد که در لایهای از پارچه کتان پیچانده شده بود.
۷. تخت پادشاهی توتعنخآمون
در مقبره توتعنخآمون دو تخت پادشاهی کشف شد، یکی از آنها با استفاده از چوب درخت آبنوس ساخته شده است و از آنجایی که به شکل سریر کاهنان ساخته شده بود، «کارتر»، باستانشناسی که این مقبره را کشف کرد، از آن به عنوان «تخت پادشاهی معنوی» یاد کرد.
در تخت دیگر که گاهی از آن با نام «تخت پادشاهی طلا» یاد میشود، توتعنخآمون و همسرش به تصویر کشیده شده است. این تخت پادشاهی یک متر ارتفاع دارد و درحالی کشف شد که دور آن پارچه پیچانده شده بود. پایههای این تخت پادشاهی به نحوی طراحی شده است که شبیه پاهای شیر باشد. این تخت پادشاهی از لایههای طلا و نقره پوشانده شده است و در طراحی آن سنگهای رنگارنگ به کار رفته است.
۸. ارابهها
در مجموع شش ارابه در مقبره توتعنخآمون کشف شد. «کارتر» _ باستانشناس _ از دو مورد از مجللترین این ارابهها با عنوان «ارابههای حکومتی» یاد کرده است. کارشناسان با بررسی یکی از این ارابههای حکومتی دریافتند یک سایبان در بخش بالایی این ارابه وجود داشته که سایه مناسب برای اربهران را فراهم میکرده است. در سمت راست این ارابه تصویری از شش اسیر خارجی نقش بسته و نام «توتعنخآمون» و همسرش نیز به خط هیروگلیفی بروی آن نوشته شده است. همچنین روی این ارابه تصویری وجود دارد که شاهینی را با بالهای گشوده به نمایش گذاشته است. نوشته هیروگلیفی که در نزدیک این تصویر وجود دارد، این شاهین را به عنوان «حوروس» ایزد مصر باستان معرفی کرده است.
۹.شیپورها
دو شیپور، یکی از جنس نقره و دیگری از جنس برنز که در مقبره توتعنخآمون کشف شدهاند، از جمله قدیمیترین نمونههای باقیمانده از سازهایی هستند که با دمیدن نواخته میشوند.
«جیمز تپرن» موسیقیدان، در سال ۱۹۳۹ میلادی در برنامهای که از بیبیسی پخش شد با این شیپورها اجرا کرد. امروزه استفاده از این شیپورها به دلیل آسیبپذیر بودن آنها ممنوع است.
۱۰. مجسمه آنوبیس
این مجسمه «آنوبیس» که ایزد مصر باستان را با سری شبیه به شغال به تصویر میکشد در مقبره «توتعنخآمون» کشف شد. این مجسمه از جنس چوب و طلا است. آنوبیس، ایزد مرتبط با روند مومیایی کردن در مصر باستان محسوب میشد.
۱۱. پلاک سینه
این اثر تاریخی نیز در مقبره توتعنخآمون کشف شده است و در مرکز آن طلسمی به شکل یک سرگینغلتان ساخته شده است. استفاده از این نوع طلسمها در مصر باستان رایج بود و سرگینغلتان نیز در مصر باستان به عنوان نمادی از تولد دوباره محسوب میشد.
۱۲. دیوارنگاره اُزیریس در مقبره
این دیوارنگاره که روی مقبره توتعنخآمون نقش بسته است، اُزیریس ایزد جهان زیرزمینی و زندگی پس از مرگ در اساطیر مصر باستان را در مقابل فرعون توتعنخآمون نشان میدهد. توتعنخآمون در زمان مرگ حدودا ۱۹ساله بود.
۱۳. جعبهای با تزئینهای عاج
این جعبه چوبی که با عاج پوشانده شده، در مقبره توتعنخآمون کشف شده است. روی این جعبه نقاشیهایی وجود دارد که تفسیر آنها دشوار است.
۱۴. دیوارنگاره آنوبیس و حاثور
توتعنخآمون در این دیوارنگاره در کنار آنوبیس و حاثور، ایزدان مصر باستان دیده میشود.
۱۵. دیوارنگاره حیوانات
در این دیوارنگاره مقبرۀ فرعون طلایی مصر، شش بابون به همراه یک سرگینغلتان سوار بر قایق دیده میشود.
دیدگاه