واکنش به ماجرای «شب یلدا» در تقویم

با این وجود، رئیس مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی در توضیحاتی به ایسنا تاکید کرده است که «شب یلدا» از تقویم حذف نشده و عنوان «روز ترویج میهمانی و پیوند با خویشان» به نام این روز اضافه شده است. چهارشنبه آخر سال هم برای اولین بار با نام «روز تکریم همسایگان» به تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران اضافه شده است.

به دنبال پیگیری‌ ایسنا، علیرضا ایزدی ـ مدیرکل ثبت و حریم آثار، حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ در واکنش به تغییراتی که در تقویم رسمی کشور رخ داده است، یادآور شد: آذرماه سال گذشته، ‌ هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس در شهر رباط مراکش برگزار و آیین «یلدا/ چله» در پرونده‌ای مشترک میان ایران و افغانستان ثبت جهانی شد.

او در اهمیت این میراث معنوی ایرانی‌ها، اظهار کرد: میترا بزرگ‌ترین ایزد پیش از پیدایش زرتشت است که طبق برخی روایت‌ها، در ۳۰ آذر به دنیا آمده که کوتاه‌ترین روز و بلندترین شب را داراست. ایرانیان از دیرباز، پایان این شب طولانی و تولد دوباره خورشید و تابش نور ایزدی را گرامی می‌داشتند و از آن به یلدا یاد می‌کنند. چنانچه شیخ اجل سعدی می‌فرماید «برآی ای صبح مشتاقان اگر نزدیک روز آمد / که بگرفت این شب یلدا ملال از ماه و پروینم».

ایزدی ادامه داد: به مناسبت شب اول دی‌ماه خانواده‌ها دور هم جمع می‌شوند. این گردهمایی خانوادگی، اغلب در خانه بزرگ‌ترها و دور سفره‌ای به نام «سفره شب یلدا/ چله» صورت می‌گیرد که میوه‌های قرمزرنگ مانند انار، هندوانه و چغندر، جزء ثابت آن است. رنگ سرخ به سرخی پیش از طلوع و پس از غروب خورشید اشاره می‌کند که با میترا (مهر) به عنوان ریشه اسطوره‌ای این جشن ارتباط دارد.

مدیرکل ثبت و حریم آثار، حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی افزود: از رسوم معمول آیین شب یلدا می‌توان به شعرخوانی، قصه‌گویی، تفأل به دیوان حافظ و خواندن اشعار آن، شاهنامه‌خوانی، شنیدن یا نواختن موسیقی، آوازخواندن و هدیه دادن به نوعروسان و کودکان اشاره کرد.  

ایزدی تاکید کرد:  یلدا/ چله همچون نوروز، به دلیل مبتنی بودن بر تجربه زیسته در طبیعت اقلیم زیستی، تناقضی با ادیان و اعتقادات مذهبی ندارد و این موضوع، راز ماندگاری آن از هزاره‌های پیشین تا کنون است و باید در حفظ این میراث فرهنگی، نهایت کوشش را به کار ببریم.

مدیرکل ثبت و حریم آثار، حفظ و احیاء میراث معنوی و طبیعی همچنین گفت: در صورت صحت شایعه‌های مطرح‌شده، پیگیری‌های لازم از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی انجام خواهد گرفت.